"Tomos is net even iets anders" was de reclame slogan van Tomos -Vedezo in Nederland. Zoals de meeste wel weten is de Tomos voortgekomen uit een licentie overeenkomst met Puch. Je leest dan ook vaak dat Tomos de technische kennis niet in huis had ed. Dat het dan gelijk een goedkope immitatie is van de Puch vind ik dan ook onzin.
Ik zal het nog sterker vertellen, de eerste Puch's werden gemaakt bij Tomos omdat Puch in eerste instantie geen produktielijn vrij had voor de bromfiets fabricage ,men was toen nog druk bezig de vraag naar motorfietsen te voldoen.(Bron: oud hoofdvertegenwoordiger van stokvis).
De Tomos fabrieken in Koper (joegoslavie) maakten en assembleerde meer dingen dan alleen bromfietsen. Ze assembleerde b.v. de Citoën AMI 6. Tevens hadden ze een hele goede 1 en 2 cilinder buitenboord motor ontworpen en geproduceerd. Tomos was dan ook in die dagen een hyper moderne fabriek. Ze hebben een aantal ontwerpverbeteringen doorgevoerd wat de kwaliteit verbeterde. vb.: frames werden van binnen ook gespoten wat doorroesten tegen ging.
Van af 1966 werden de brommers geassembleerd in Epe wat de kwaliteit zeker ten goede kwam. Daarbij heeft Tomos nog een aantal eigen ontwerpen op de markt gebracht die best de moeite waard waren. (allen niemand wou ze hebben). Nu zijn die modellen dus zeer zeldzaam).
Je had tussen 1960 en 1970 in principe 4 basis modellen.
De Tour de Luxe was een Standaard met een Super Sport voor partij. Beiden hadden een lange en dunne uitlaat met uitzondering van de 3L sport. Deze had een dikke uitlaat pijp zoals elke 3L die had. De Super Sport heb je gehad met eerst een ronde tank('60 t/m '63) en later een vierkante tank ('64 t/m '65). Er is een aantal jaren geen sport model geweest. In 1960 heeft er op de tweewieler RAI een supersport gestaan met een standaard voorpartij. of deze ook daadwerkelijk in nederland is verkocht en onder welke typering is mij niet bekend. Tot de L en de E serie gaf de T aan in de typering dat je te maken had met een 3 versnellingsmodel.
Een overzicht wat er in die dagen op de nederlandse markt leverbaar was:
Bouw Jaar Model Type Prijs Aantal versnellingen
Tomos is altijd in grote lijnen identiek geweest aan de Puch VS50L uit 1958.
-Standaard 60 CC carters.
De tapeinde zijn M7 i.p.v. M6 zoals bij Puch.
Tomos kon 60 CC cilinders wel leveren maar ze stonden niet vermeld in de
onderdelen boeken.
Deze cilinders zaten op vroege buitenboordmotoren en op aggegraten.De
cilinder had een vermogen van 2,8 PK bij 4600-5800 tpm. (standaard cilinder
had 1.8 PK bij 5500 tpm.)
NB. dit zijn geen cilinders van de latere buitenboord motoren die ook op de
Puch R-blokken passen.
Het is dus niet dat je brommer veel harder liep maar je koppel was beter.
De 49 CC cilinders werden in het begin bij TRM gemaakt later werden er
geknepen E- en L-cilinders van het merk/type TUM142A gemonteerd.
De lange
uitlaat en bij de E- serie het missen van de ventilator heeft er voor
gezorgt dat de tomos te veel vermogen leverde.
Dit heeft men gecompenseerd
door alle poorten te verk